Παρασκευή 30 Σεπτεμβρίου 2016

ΤΙ ΩΡΑΙΟ ΠΛΙΑΤΣΙΚΟ! ΕΝΑ ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ ΡΗΞΗΣ



                          Τη Βρετανία που ανέδειξε τη Μάργκαρετ Θάτσερ ως σύμβολο του συλλογικού χαρακτήρα, περιγράφει ο Κόου.  Το Τι Ωραίο Πλιάτσικο!  περιγράφει μια σειρά από βρετανικές εικόνες και στερεότυπα – για να τα παραμορφώσει και να τα εξωθήσει στο γελοίο: τις μεγάλες αριστοκρατικές οικογένειες που σπαράσσονται αναίμακτα (ή αιματηρά), τις εκκεντρικές γριές, τα στοιχειωμένα αρχοντικά, ολόκληρο το γκραν γκινιόλ της αστικής τάξης, σ΄  ένα βασίλειο κάθε άλλο παρά ενωμένο.  Σ΄ ένα «βασίλειο»: ένα θεσμικό πλαίσιο αυταρχικό, κακόγουστο και πολυδάπανο…
Κεντρικός ήρωας και αφηγητής είναι ο Μάικλ ΄Οουεν, ένας καταθλιπτικός νεαρός που πάσχει από αγοραφοβία και έχει καλύψει το βαρύ καθήκον να γράψει το χρονικό της οικογένειας Γουίνσο.  Η εν λόγω οικογένεια έχει την τάση να διεισδύει σε όλους τους τομείς της κοινωνικής ζωής και να αποκομίζει τη μερίδα του λέοντος, να εκμεταλλεύεται στο έπακρο όλες τις συγκυρίες – τα μέλη της διαπρέπουν στο έγκλημα και την υποκρισία.  Πράγμα που δεν αργεί να αντιληφθεί ο Μάικλ «… ήταν για μένα φως φανάρι, ευθύς εξαρχής, πώς είχα να κάνω με οικογένεια εγκληματιών, που τα πλούτη και το  κύρος τους ήταν προϊόν κάθε λογής απάτης, πλαστογραφίας, λωποδυσίας, ληστείας, κλοπής, ζαβολιάς, κατεργαριάς, μπαγαποντιάς, λεηλασίας, δήωσης, διαρπαγής, παράνομης ιδιοποίησης, παραποίησης εγγράφου και διασπάθισης δημόσιου χρήματος.  ΄Όχι ότι οι δραστηριότητες των  Γουίνσο ήταν απροκάλυπτα εγκληματικές ή είχαν ποτέ αναγνωρισθεί ως εγκληματικές από τον καλό κόσμο» (σελ. 103)…»Δεν έχουν τελειωμό οι άνθρωποι που πέθαναν εξαιτίας του Μάρκ και των αισχρών συναλλαγών του.  Η Ντόροθι ήταν απ΄ αυτούς που σκότωσαν τον πατέρα μου, γιατί τον τάιζε όλα αυτά τα σκουπίδια και ο Τόμας έβαλε κι αυτός μια μαχαιρία, γιατί του εξαφάνισε τα λεφτά του τη στιγμή που ακριβώς τα χρειαζόταν.  Ο Ρόντι και η Χίλαρυ έβαλαν κι αυτοί το χεράκι τους. Αν η φαντασία είναι αίμα που μας δίνει ζωή και η σκέψη το οξυγόνο που αναπνέουμε, τότε αυτός μεν μας κόβει τις φλέβες και σταματάει η κυκλοφορία του αίματος, εκείνη δε φροντίζει να παραμένουμε νεκρωμένοι από το λαιμό κι επάνω.  Και στο μεταξύ αυτοί κάθονται σπίτι τους και χοντραίνουν με ό,τι αποκομίζουν, κι εμείς είμαστε εδώ.  Οι επιχειρήσεις μας πέφτουν έξω, οι δουλειές μας πάνε κατά διαόλου, η ύπαιθρός μας ασφυκτιά, τα νοσοκομεία μας καταρρέουν, τα σπίτια μας κατάσχονται, τα κορμιά μας δηλητηριάζονται, τα μυαλά μας φρικάρουν, όλο το πνεύμα αυτής της χώρας έχει συνθλιβεί και δεν μπορεί να πάρει ανάσα.  Τους μισώ τους Γουίνσο» (σελ. 429).    Η  αλήθεια, όπως στα γοτθικά μυθιστορήματα, θα αποκαλυφθεί μια σκοτεινή νύχτα θύελλας της 16ης Ιανουαρίου 1991, όταν όλη η οικογένεια θα βρίσκεται συγκεντρωμένη στον πύργο των Γουίνσο.  Θα αποκαλυφθεί, αλλά η τραγωδία θα έχει ξεσπάσει:  σε ένα σκηνικό ταινίας τρόμου – αλλά και αστυνομικού μυθιστορήματος του 19ου αιώνα – όπου οι Καλοί είναι μόνοι, άρρωστοι και δυστυχισμένοι κι όπου οι Κακοί θριαμβεύουν μ΄ εκείνο το σατανικό τρόπο που θυμίζει τα σκληρά παραμύθια της παιδικής ηλικίας. ..
                             Το Τι Ωραίο Πλιάτσικο! είναι μια μεγάλη, μνημειώδης κατασκευή …  όπου το  «κατεστημένο» δεν είναι μόνο το περιβάλλον μιας μικρής πόλης ούτε ο μικρόκοσμος ενός πανεπιστημίου, αλλά η αργόσχολη  τάξη,  η αδυσώπητη οικονομική εξουσία…
                             Όπως φανερώνει και ο τίτλος, το Τι Ωραίο Πλιάτσικο! Είναι ένα χρονικό της πλεονεξίας: η Ντόροθι αγοράζει σειρά πτηνοτροφείων, τα μετατρέπει σε εντατικές βιομηχανίες και πολλαπλασιάζει με τερατώδεις μεθόδους τα κοτόπουλά της, παράγει πλήθος από δύσμορφα ζώα τα οποία εκμεταλλεύεται και με τα οποία πλουτίζει.  ΄Οσο για την εξαδέλφή της Χίλαρυ, ανήκει στην άλλη αχόρταγη τάξη:  στους ανθρώπους των μίντια, φτιάχνει σαχλές εκπομπές για τις μάζες – η ίδια δεν καταδέχεται ούτε να τις δει.  Ο Τόμας είναι τραπεζίτης, άρπαγας του δημόσιου χρήματος, ο Μάρκ πουλάει όπλα στον Σαντάμ Χουσεΐν, κι ο Χένρι – πρώην βουλευτής του Εργατικού Κόμματος – προσχωρεί ενθουσιωδώς στους Τόρηδες με προτεραιότητες « ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΕΠΙΛΟΓΗ» (ΣΕΛ. 154).  Εννοείται ότι πρόκειται για χορό εγκληματιών:  οι νόμοι που διέπουν τις πράξεις τους είναι εκείνοι των γκάνγκστερς, η οικογένεια Γουίνσο διαφέρει από τον υπόκοσμο μόνον σ το ότι διαθέτει χαρακτηριστική οξφορδιανή προφορά.  Το μοναδικό μέλος που δεν ευθύνεται για κακουργήματα κατά της ανθρωπότητας είναι η τρελή Ταβιθά – η τρέλα είναι πάντα το τελευταίο καταφύγιο, η ασπίδα μπροστά σ τους βρυκόλακες.  «΄Ηταν πράγματι τρελή η Ταβιθά ή υπήρχε κάποιο ίχνος αληθείας στην πεποίθησή της ότι ο Λόρενς ήταν, κατά   κάποιον ύπουλο και σκοτεινό τρόπο, υπεύθυνος για το θάνατο του αδελφού του;»(σελ. 105)


Διαβάζοντας τον Κόου, θυμάται κανείς μια φράση από τη Μύριελ Σπαρκ: «Τότε, πριν από πολύ καιρό, το 1945, όλοι οι καλοί άνθρωποι στη Βρετανία ήταν φτωχοί…». Αυτό υποστηρίζει και ο Κόου: οι καλοί του άνθρωποι είναι φτωχοί, ευπαθείς και έκπληκτοι.
 Από το επίμετρο της Σώτης Τριανταφύλλου

Δεν υπάρχουν σχόλια: