Τρίτη 10 Αυγούστου 2010

Να σου πω μια ιστορία, λέει ο Χόρχε Μπουκάι

Αυτές οι ιστορίες γράφτηκαν
Για να δείξουν ένα δρόμο.
Να βρεθεί το διαμάντι που κρύβεται μέσα τους,
Είναι δουλειά του καθενός από μας.


Ο Ντεμιάν είναι ένας ανήσυχος νεαρός φοιτητής που, έχοντας δυσκολίες στις σχέσεις του με τον κόσμο, προσπαθεί να ανακαλύψει τον εαυτό του. Οι αναζητήσεις του τον κατευθύνουν στον «Χοντρό», έναν πολύ ιδιόρρυθμο ψυχαναλυτή που τον βοηθά να αντιμετωπίσει τη ζωή και να βρει απαντήσεις στα ερωτήματά του με ένα τρόπο πολύ πρωτότυπο: σε κάθε συνάντηση του διηγείται από μία ιστορία, κλασική ή μοντέρνα, «ανατολίτικη» ή «δυτικότροπη», που πηγάζει από τη λαϊκή προφορική παράδοση ή απευθείας από τη φαντασία του «Χοντρού». «΄Ενας μύθος, ένα παραμύθι ή ένα ανέκδοτο», πιστεύει ο «Χοντρός», «μπορεί να αποτυπωθεί στη μνήμη εκατό φορές πιο ανεξίτηλα από χίλιες θεωρητικές εξηγήσεις, ψυχαναλυτικές ερμηνείες ή επιχειρήματα». Ορισμένες από τις διηγήσεις αυτές, όπως αναφέρει στον επίλογό του ο συγγραφέας, του χρησιμεύουν για να φωτίζει τα σκοτεινά σημεία του δρόμου του. Άλλες πάλι τον έφεραν κοντά σε άτομα τα οποία θαύμασε και θαυμάζει για την σοφία τους. Κι άλλες απλά του αρέσουν, τις απολαμβάνει και τις αγαπά όλο και περισσότερο. Οι ιστορίες αρχίζουν να λειτουργούν ως παραβολές, και ο Ντεμιάν κατασιγάζει τις αγωνίες και τις ανασφάλειές του, ωριμάζοντας μάλλον, παρά βρίσκοντας «έτοιμες λύσεις» και «συνταγές ευτυχίας»…

Θα σταθούμε σε κάποια από τα θέματα που θίγουν οι ιστορίες του Χόρχε

Η μετουσίωση της οργής σε δράση (τούβλο μπούμερανγκ),

Η πραγματική αξία του κάθε ανθρώπου ( η αληθινή αξία του δακτυλιδιού),

Η επιγραφή στο δακτυλίδι «κι αυτό θα περάσει»,

Η άρνηση στην ηττοπάθεια (τα βατραχάκια στο αφρόγαλα),

Η απαίτηση για λίγη ικανοποίηση μέσα από την υποχρέωση(ο θυρωρός του πορνείου),

Η διαπίστωση ότι δεν υπάρχει τίποτε πολύτιμο που να μπορεί να αποκτηθεί με καταναγκασμό (δυο νούμερα μικρότερα),

΄Οτι όταν η συμπεριφορά σου είναι ποταπή, μικροπρεπής και χυδαία, έχεις την ευκαιρία να σκεφτείς τι σου συμβαίνει, κάπου έχεις πάρει λάθος δρόμο,

η κατοχή και η εξάρτηση από κάτι,

η μιζέρια στην κοινωνία μας, όταν δηλαδή νιώθουμε σπουδαίοι και δεν αφήνουμε χώρο για τους άλλους, όταν πιστεύουμε ότι αξίζουμε πολλά και δεν μπορούμε να δούμε πέρα από τη μύτη μας, όταν φανταζόμαστε ότι είμαστε υπέροχοι και δεν δεχόμαστε σε καμιά περίπτωση να μείνει απραγματοποίητη η επιθυμία μας, τότε πολύ συχνά η ματαιοδοξία, η μικροψυχία, η ηλιθιότητα και η ποταπότητα μας κάνουν μίζερους (διαγωνισμός τραγουδιού),

η ανακάλυψη ότι η ψυχοθεραπεία δεν ήταν παρά το εργαλείο για να σκάψεις στο σωστό σημείο και να βρεις τον κρυμμένο θησαυρό (ο θαμμένος θησαυρός),

η συνειδητοποίηση ότι η γνώση του ποιος είμαι και ότι είμαι μοναδικός, διαφορετικός και ξεχωριστός από τον κόσμο έξω από τα όρια του σαρκίου μου, δεν σημαίνει ότι πρέπει να ζω απομονωμένος ούτε απελπισμένος ούτε καν να είμαι αυτάρκης (μόνοι και με συντροφιά),

πόση σημασία έχει να μην αφήνεις πράγματα μισοτελειωμένα και πόσο επικίνδυνο είναι να απασχολείς το μυαλό σου με άλυτα ζητήματα (το πέρασμα του ποταμού),

η αποκάλυψη ότι ένας θεωρητικά υψηλός σκοπός μπορεί να αποτελέσει κίνητρο για την απογείωση, όπως επίσης μπορεί να χρησιμεύσει και ως δικαιολογία για όσους σέρνονται (αναζητώντας το Βούδα),

το μόνο λάθος που κάνω, σχεδόν πάντα είναι να πιστεύω ότι η θέση που βρίσκομαι είναι η καλύτερη για να διακρίνω την αλήθεια, διότι ο κουφός, πάντα νομίζει ότι όσοι χορεύουν είναι κουφοί (η κότα και τα παπάκια),

Μπορείς να διαλέξεις ό,τι θέλεις, όμως δε γίνεσαι ανεξάρτητος σε ό,τι σε βολεύει και σε διευκολύνει και να μην είσαι όταν σου κοστίζει. Οι απόψεις σου, η ελευθερία σου, η ανεξαρτησία σου, το αίσθημα ευθύνης πάνε μαζί στην πορεία της ανάπτυξης σου. Εσύ αποφασίζεις αν θα ενηλικιωθείς ή θα παραμείνεις παιδί (η γκαστρωμένη χύτρα),

Η πραγματικότητα είναι ίδια. Ωστόσο ο άνθρωπος μπορεί να ερμηνεύσει μια κατάσταση με τον ένα τρόπο ή με τον ακριβώς αντίθετο. Πρόσεχε τι αντιλαμβάνεσαι! Αν ό,τι βλέπεις ταιριάζει «γάντι» με την πραγματικότητα που περισσότερο σε βολεύει … τότε μην πιστεύεις στα μάτια σου (το βλέμμα του έρωτα),

ο πλάτανος και τα βλαστάρια του,

η παραδοχή ότι το ενενήντα εννιά είναι το εκατό τοις εκατό του θησαυρού δεν σημαίνει ότι πρέπει να εγκαταλείπεις τους στόχους σου, δε σημαίνει ότι πρέπει να συμβιβάζεσαι με οτιδήποτε (ο κύκλος του ενενήντα εννιά),

η διαφορά ανάμεσα στον συμβιβασμό και την αποδοχή (πάλι τα χρήματα),

ο δρόμος του Διογένη, ο δρόμος του αυτοσεβασμού που λέει να υπερασπιζόμαστε την αξιοπρέπειά μας πάνω από τις ανάγκες μας για επιβεβαίωση,

το πιο σημαντικό είναι να ξέρω τι πράγματα κρύβω μέσα μου και γιατί τα κρύβω (οι δέκα εντολές),

η διαφορά ανάμεσα στο να μη λες την αλήθεια και να λες ψέματα , που σημαίνει ότι κάποιος μπορεί να ψεύδεται όταν λέει την αλήθεια και η πιθανότητα να είναι κάποιος ειλικρινής λέγοντας ψεύδη(ο ανιχνευτής της αλήθειας),

η ειλικρίνεια και η ευθύτητα,
το ψέμα και η αποκάλυψή του, μερικές φορές η ζωή αποδίδει δικαιοσύνη και η απάτη στρέφεται εναντίον αυτού του ίδιου του απατεώνα (ο δίκαιος δικαστής),

το μαγαζί της αλήθειας, όπου μπορεί κανείς να αγοράσει την απόλυτη αλήθεια με αντίτιμο ότι ποτέ πια δεν θα έχει την ησυχία του,

η επίγνωση ότι θα καταφέρουμε στη ζωή μας, έστω κι αν τη φανταστούμε πολύχρονη, να απολαύσουμε την πλήρη ολοκλήρωση. Να απολαύσουμε την απόλυτη έλλειψη κάθε προσδοκίας, να απολαύσουμε την διανοητική πράξη της απόλυτης αποδοχής των γεγονότων (ο καλλιεργητής χουρμάδων).

Οι σχέσεις μεταξύ θεραπευτή και θεραπευόμενου εξελίσσονται σταδιακά μέσα από καβγάδες, διαφωνίες, συμπάθεια, αντιπάθεια, θυμό και αποδοχή, καθώς το μοναδικό όριο είναι να υπάρχει άνεση και στους δυο, να είναι επωφελής η διαδικασία σύμφωνα με το θεραπευτικό μοντέλο του θεραπευτή και φυσικά η ίδια η εξέλιξη του θεραπευόμενου. Οι δύο ήρωες αφήνονται ελεύθερα να εκφραστούν, δημιουργώντας με αυτό τον τρόπο δύο μοναδικές λογοτεχνικές μορφές με σάρκα και οστά, προσφιλείς και οικείες στον αναγνώστη. Με λίγη προσπάθεια ίσως καταφέρει ο καθένας μας να εντοπίσει τον εαυτό του μέσα στο νεαρό Ντέμιαν και να χρησιμοποιήσει τις διηγήσεις αυτές για να μάθει να ζει. Ο διάλογος και η ανταλλαγή εμπειριών και απόψεων, διανθισμένος με εξαιρετικές αφηγήσεις ιστοριών, τοποθετούν το «Να σου πω μια ιστορία» στην κατηγορία των λογοτεχνικών βιβλίων, άσχετα αν, παγκοσμίως, τοποθετείται κάτω από την ετικέτα «Βιβλία αυτογνωσίας και αυτοβοήθειας».

Αυτές οι ιστορίες που μόλις διάβασες
Είναι μόνο ορισμένες πέτρες.
Πράσινες πέτρες,
Κίτρινες πέτρες,
Κόκκινες πέτρες.
Αυτές οι ιστορίες γράφηκαν μόνο
Για να σημαδέψουν ένα σημείο ή ένα δρόμο.
Η δουλειά της ανασκαφής
Μέσα σε κάθε ιστορία,
Για να βρεθεί το διαμάντι που κρύβεται …
…είναι υπόθεση του καθενός.

2 σχόλια:

bee είπε...

https://sites.google.com/site/realististouanefiktou/

armenistria είπε...

Το μυστικό τελικά βρίσκεται σε μια μόνη κίνηση: να γυρίσουμε το πόμολο της πόρτας. Γιατί όμως δεν καταφέρνουμε να το κάνουμε; Γιατί, όχι μόνο κολλάμε πάνω της, αλλά προσπαθούμε να την ανοίξουμε χτυπώντας πάνω της το κεφάλι μας;