JULIAN BARNES ΄Ανδρας με Κόκκινο Μανδυα

 Εύθυμη Αγγλία, Χρυσός αιώνας, Μπελ Επόκ: τέτοια λαμπερά εμπορικά ονόματα πλάθονται πάντα εκ των υστέρων. Με αυτά τα λόγια μας εισάγει ο Τζούλιαν            Μπάρνς στην  εποχή  διασημοτήτων σαν τον Εμίλ Ζολά, τον ΄Οσκαρ Ουάιλντ, τον Γκυ ντε Μωπασάν, τον Μαλλαρμέ, τη Σάρα Μπερνάρ.   Την  εποχή που δικάζονται στην Αγγλία τα βιβλία. ΄Όταν οι  Βρετανοί πιστεύουν στον έρωτα και το γάμο, καθώς "οι ρομαντικοί Βρετανοί ανέκαθεν υπόσχονταν να αγαπούν" (σελ. 159)  ενώ στη Γαλλία ο γάμος είναι προϊόν συναλλαγής. Κι όμως τί ειρωνεία! Ο άγγλος τζέντλεμαν δεν εμπλέκεται σε μονομαχίες, ενώ στη Γαλλία «η μονομαχία είναι  πιο γρήγορη και πιο φτηνή από μια αγωγή για εξύβριση κι συκοφαντική δυσφήμηση».  

Με πνευματώδες χιούμορ, λεπτοφυή ειρωνεία  και ασυγκράτητη γραφή ο Μπάρνς μας ξεναγεί στα δαιδαλώδη σοκάκια της ΄Ομορφης Εποχής, καθώς καταδύεται στο σύμπαν της και αναδεικνύει την ομορφιά αλλά και το σκοτάδι  της συνθέτοντας την τοιχογραφία της χρονικής αυτής περιόδου και από τις δύο πλευρές του στενού της Μάγχης. Η αφήγηση ξεκινά με μια σφαίρα και ολοκληρώνεται με μια άλλη. Ανάμεσα στις δύο σφαίρες ξετυλίγονται στιγμιότυπα της ζωής διάσημων αλλά και όχι της εποχής,  Η λογοτεχνική φαντασία του συγγραφέα συναντάται με την ιστορική και πολιτική σκέψη δημιουργώντας ένα βιβλίο που δεν είναι ούτε βιογραφία ούτε μυθιστόρημα, είναι ένας συσχετισμός και των δύο μέσα από την μορφή του ορθολογιστή και ακατάπαυστα φιλοπερίεργου γιατρού Σαμιέλ Ζαν Πότσι.   

Οι πρώτες σελίδες αποτελούν μια πρόκληση και πρόσκληση προς τον αναγνώστη που αν την αποδεχτεί βυθίζεται στο μαγικό σύμπαν του Μπαρνς  καθώς αυτός ανασύρει και εκθέτει πολιτικά ιστορικά και κοινωνικά γεγονότα της εποχής.  Ακολουθώντας μια παράξενη τεθλασμένη ανάμεσα σε γεγονός και μυθοπλασία, αλήθεια και νόμο, Γαλλία και Αγγλία (σελ. 121) με πικάντικες λεπτομέρειες συνθέτει ένα έργο που του επιτρέπει παράλληλα να διατυπώνει τις σκέψεις του για τη σημερινή εποχή , το χρόνο, το ρόλο της τέχνης στη ζωή και της ζωής  στην τέχνη. « Με ποιο δικαίωμα κρίνουμε;» αναρωτιέται ο Μπάρνς. Γιατί άραγε το παρόν είναι τόσο πρόθυμο να κρίνει το παρελθόν; Και καταλήγει στο συμπέρασμα : μας φτάνει που ανησυχούμε για την ετυμηγορία του παρόντος,  δε χρειάζεται να μας ταλαιπωρεί και η κρίση του μέλλοντος (σε. 205).

Ζητήματα όπως η ομοφυλοφιλία, η οπλοκατοχή, η αξία της δημοσιότητας, η ιατρική αντιμετώπιση ψυχολογικών διαταραχών, η αποστείρωση στην ιατρική, το δικαστικό σύστημα στη Γαλλία και την Αγγλία, η ουσία και οι προϋποθέσεις στο γάμο αλλά και η γυναικεία σεξουαλικότητα, είναι κάποια από τα στοιχεία που παρουσιάζει ο Μπαρνς στο βιβλίο του με πληροφορίες και άποψη οδηγώντας μας με μαστοριά στη σημερινή εποχή.

 Ένα όπλο και μια σφαίρα κυκλοφορούν στην πρώτη σελίδα του βιβλίου. Και μάλιστα η πρώτη αυτή σφαίρα είναι αυθεντική και εξόχως λογοτεχνική. Είναι «η σφαίρα που σκότωσε τον Πούσκιν».  Η δεύτερη σφαίρα έπεσε τον Μάιο του 1871, όταν τα κυβερνητικά στρατόπεδα συνέτριβαν την Κομμούνα οπότε πέρασε ξυστά δίπλα από τον Αντριέν Προυστ προκαλώντας ταραχή στην έγκυο σύζυγό του, η οποία μετά από δύο  μήνες έφερε στον κόσμο τον Μαρσέλ Προυστ.» Η τρίτη σφαίρα οδήγησε σε ένα τραγικό ατύχημα και τον θανάσιμο τραυματισμό ενός 16χρονου γιου Άγγλου αξιωματικού το 1886 παρά την χειρουργική επέμβαση του Πότσι.

Η τέταρτη σφαίρα  αφαιρέθηκε με ασφάλεια αφού το θύμα επέζησε και η δράστης έζησε έγκλειστη σε νοσοκομεία μέχρι τα 92 της χρόνια.

Η τελευταία σφαίρα έχει στόχο τον Πότσι. Ο Πότσι, ο ορθολογιστής, ο διεθνής, ο φιλοπερίεργος, ο "αδιόρθωτος γόης" , που δεν θέλησε να γεράσει ποτέ, ο Πότσι που δεν του λείπουν τα ελαττώματα, αλλά που ο Μπαρνς θα  τον πρότεινε σαν ήρωα.

Julian Barnes for ever λοιπόν! «΄Ένας ασύγκριτος μάγος της καρδιάς»