Σάββατο 19 Σεπτεμβρίου 2009

Αν ήταν όλα ... αλλιώς ...

«Αν η ψυχή μας φορούσε πάντα τα καλά της …
Αν όλος ο κόσμος ήταν ένα κουκούλι που θα μας προστάτευε, και μέσα εκεί, με όλη μας την άνεση, θα γινόμασταν από σκουλήκια πεταλούδες …
Αν ήταν όλα … αλλιώς !...
Μα τότε, πώς θα ξεχωρίζαμε το φως που κλείνουν μέσα τους τα φύλλα της παπαρούνας;»
Με το καινούριο της βιβλίο η Αλκυόνη Παπαδάκη έρχεται γι΄ άλλη μια φορά να μας παρασύρει σε ένα όνειρο, στο όνειρο εκείνο που καταφέρνουμε να δούμε το φως που κλείνουν μέσα τους τα φύλλα της παπαρούνας. Από τη θλίψη, τον πόνο , την αδικία και την οργή στη λύτρωση και την ηθική δικαίωση. ΄Οσοι δεν μπορούν να αναζητήσουν την ευτυχία, όσοι δεν συνομιλούν με την ψυχή τους , όσοι κλείνονται μέσα στη σιωπή, φεύγουν , κι όσοι αγγίζουν τα μυστικά της ζωής επιβιώνουν και δικαιώνονται, ενώ το μέλλον στο πρόσωπο των δύο νέων παραμένει ανεξιχνίαστο και ομιχλώδες. Η άτυχη Κουλίτσα, ο τραχύς Γιάνκος, η ονειροπόλα Σαραγώ, ο στερημένος από αγάπη Μπιλ, ο καλομαθημένος Φάκος, χαρακτήρες που μέσα τους μπορεί ο καθένας μας να αναγνωρίσει κάτι από τον εαυτό του κι αυτό τους κάνει πιο προσιτούς, πιο δικούς μας, ανθρώπους της γειτονιάς μας και , γιατί όχι, και του σπιτιού μας.
Το ύφος της Αλκυόνης Παπαδάκη, αυτή η συνεχής ονειροπόληση, το αγκάλιασμα όλων των προσώπων του βιβλίου της, το ντάντεμα θα έλεγα της ψυχής , δημιουργεί στον αναγνώστη μια παρηγοριά και μια απενοχοποίηση για τη δική του στάση απέναντι στους άλλους, απέναντι στη ζωή. Ο ίδιος ο αναγνώστης γίνεται πρωταγωνιστής στην ιστορία και έτσι χαϊδεύει τον εαυτό του , αποκοιμίζει την ψυχή του και την παρηγορεί για τις μύχιες σκέψεις και πράξεις του. Στα βιβλία της Αλκυόνης Παπαδάκη ακόμη και το πιο ταπεινό φυλλαράκι έχει υπόσταση και ρόλο , τα βατράχια, οι πεταλούδες και τα λουλούδια παρατηρούν τη συμπεριφορά των ανθρώπων, μιλούν γι΄ αυτή, την περιβάλλουν με συμπόνια και κατανόηση κρύβοντας μέσα στις σκέψεις τους κάτι από τη σοφία του σύμπαντος
Συχνά μέσα στις σελίδες της η συγγραφέας στρέφεται προς τον Δημιουργό επικαλούμενη τη παρέμβασή του , με τη θλιβερή όμως διαπίστωση ότι οι προσευχές μας δεν εισακούγονται πάντοτε , με μια ρομαντική διάθεση εσωτερίκευσης και μελαγχολίας
«Πόσο εύκολα ξεχνούν οι άνθρωποι πως ο Θεός σκοτώνει την άνοιξη! Μαδάει τα τριαντάφυλλα! Σβήνει τελικά την ομορφιά! Τόση μανία κι αυτός με τη γομολάστιχα» (σελ. 10) .
Οι χαρακτήρες ξετυλίγονται σιγά σιγά και παράλληλα , ενώ ο καθένας τους παραμένει κλεισμένος σε ένα δικό του καταφύγιο, χωρίς ποτέ να μοιραστούν τα μυστικά τους , προστατευμένοι από βολικά άλλοθι.
Από το βιβλίο δε λείπουν βέβαια και κάποιες διαπιστώσεις ζωής , κάποια γενικά συμπεράσματα , απλοϊκά κάπως, αλλά που κρύβουν μέσα τους την αγωνία και τον προβληματισμό της συγγραφέως, από τα οποία άλλα μπορείς να τα δεχθείς γιατί αποτελούν διαχρονικές αλήθειες κι άλλα μπορούν να δημιουργήσουν γόνιμους προβληματισμούς : «Αν καταφέρεις να επιζήσεις, να κολυμπήσεις ως την απέναντι όχθη, δεν είσαι πια ο ίδιος. Θα είσαι ένας άλλος. Θα χάσεις το ένδυμα της ψυχής που διάλεξες. Προχωράς από κει και πέρα στην ζωή . με μια στολή που δεν σου πάει. Σε προφυλάσσει μεν, αλλά δεν σου πάει» (σελ. 124), «Υπάρχουν τρία είδη ανθρώπων. Αυτοί που σέρνονται με τα τέσσερα πίσω από τη μοίρα τους, αυτοί που την πιάνουν τα κέρατα και την αλλάζουν , με όποιο κόστος, κι αυτοί που απλώς την ακολουθούν, φυτεύοντας όμως σε κάθε σωρό σκατά που συναντούν κι από μία τουλίπα» (129) , «Η ομορφιά σώζει» (σελ. 179), «Χρειάζεται να επιμένεις. Να μη βγαίνεις από το παιχνίδι, ακόμη κι αν δεν ξέρεις τους κανόνες… Ο καλός ο παίχτης παίζει κυρίως για τη γοητεία του παιχνιδιού» (σελ. 141), «΄Οσο κι αν αγαπάς τον άλλον, το μυστικό του είναι πρόκληση. Θέλεις να το περιεργαστείς, να το ψαχουλέψεις», (σελ. 71), «η υπέρτατη κατάκτηση της ψυχής είναι η ταπεινότητα» (σελ. 225) , «Υπάρχουν άνθρωποι που φτάνουν ως το τέλος τους κρατώντας μέσα στην ψυχή τους ένα βουλωμένο γράμμα… Και κυλάει ο χρόνος … Και το γράμμα κιτρινίζει . Ξεθωριάζει. Παραπέφτει… ΄Ένα παραμύθι λέει πως τα βότσαλα της θάλασσας είναι τ΄ ανείπωτα μυστικά των ανθρώπων» (σελ. 273).
Αλλά η μαγεία της Αλκυόνης Παπαδάκη βρίσκεται στην αλληγορία και στην ανταπόκριση της φύσης στα γεγονότα που εξελίσσονται μπροστά στα μάτια μας . ΄Ετσι η κάπαρη επιμένει να ονειρεύεται (σελ. 118), η αγριοτριανταφυλλιά ξεραίνεται δύο τρία χρόνια αφότου έφυγε η Σαραγώ από το πατρικό της, η εσπέρια αρνείται να ανθίσει και να δώσει χαρά στην Κουλίτσα ανθίζοντας μόνο μετά τον θάνατό της και οι ερωτευμένοι γλάροι γίνονται παρατηρητές και σχολιαστές της ζωής των ανθρώπων, του ψέματος και της ανάγκης του .
«Αν ήταν όλα … αλλιώς», ένας τίτλος παραπειστικός και απατηλός. Γιατί η ζωή δεν είναι πρόβα, είναι η τελική παράσταση. Η επίγνωση του παρόντος είναι ένα μεγάλο επίτευγμα για τον άνθρωπο που απαιτεί μακρόχρονη προσπάθεια και αδιάλειπτη προσήλωση σ΄ αυτό το στόχο. Για να θυμηθούμε τους αρχαίους μας «ό,τι έγινε, καλώς καμωμένο» ή την ελληνική παράδοση «ας μην κλαίμε πάνω από το χυμένο γάλα». Κατά τα άλλα η Αλκυόνη Παπαδάκη υφαίνει όνειρα στα ταξίδια της ψυχής μας.

Δεν υπάρχουν σχόλια: