Μαύρο και ΄Ασπρο

Στα απόκεντρα στενά στο Τεπέμπασι, στο Τζιχανγκίρ, στα Γαλατά, στο Φατίχ και στο Ζεγρέκ, και σε μερικά χωριά στο Βόσπορο και στο Σκούταρι ακόμη περιφέρεται η ασπρόμαυρη ψυχή για την οποία προσπαθώ να σας πω. Τα γεμάτα ομίχλη και καπνούς πρωινά, οι βροχερές νύχτες με τους αέρηδες, οι καθισμένοι στους τρούλους των τζαμιών γλάροι, ο μολυσμένος αέρας, τα μπουριά της σόμπας που εκτείνονται από τα σπίτια στα σοκάκια σαν κάννες από κανόνια και φυσάνε βρόμικο καπνό, οι σκουριασμένοι σκουπιδοτενεκέδες, οι κήποι και τα πάρκα που το χειμώνα μένουν άδεια και αφρόντιστα, και η φούρια των ανθρώπων καθώς γυρίζουν τα χειμωνιάτικα βράδυα μέσα στις λάσπες και τα χιόνια στα σπίτια τους, απευθύνονται στο ασπρόμαυρο αυτό αίσθημα μέσα μας που σαλεύει σαν μια μορφή θλιμμένης ευτυχίας. Παλιές κρήνες σπασμένες παντού, που αιώνες τώρα δεν έχουν νερό, φτηνομάγαζα που έχουν φυτρώσει από μόνα τους κάπου κοντά στα παλιά τζαμιά στις μακρινές γειτονιές, ή κοντά στα μεγάλα τζαμιά που δεν τα βλέπει κανείς πια ότι είναι εκεί, οι μαθητές του δημοτικού με τις μαύρες ποδιές και τους άσπρους γιακάδες τους που σε μια στιγμή γεμίζουν τους δρόμους, παλιά και κουρασμένα φορτηγά φορτωμένα κάρβουνο, παλιά μπακάλικα σκοτεινιασμένα από τα χρόνια, την ανεργία και τη σκόνη, μικρά καφενεία της γειτονιάς γεμάτα με θλιμμένους άνεργους, βρόμικα, σπασμένα πεζοδρόμια, τραχιά, γεμάτα λακκούβες, κυπαρίσσια που εμένα δεν μου φαίνονται σκούρα πράσινα αλλά μαύρα, παλιά νεκροταφεία απλωμένα στους λόφους, ερειπωμένα τείχη που μοιάζουν με σοκάκια όρθια στρωμένα με καλντερίμια, είσοδοι κινηματογράφων που έπειτα από λίγο καιρό μοιάζουν όλες μεταξύ τους, γαλακτοπωλεία, εφημεριδοπώλες στα πεζοδρόμια, σοκάκια όπου τα μεσάνυχτα τριγυρίζουν μεθυσμένοι, αδύναμες λάμπες του δρόμου, βαπόρια των αστικών δρομολογίων που ταξιδεύουν μπρος πίσω στο Βόσπορο, τοπία της πόλης σκεπασμένα με χιόνι, όλα μου φαίνονται σημάδια της ίδιας πάντοτε ασπρόμαυρης ψυχής.

(από την Ιστανμπούλ του Ορχάν Παμούκ)